1. Giới thiệu

1.1. Định nghĩa về rượu sake

Rượu sake, hay còn gọi là nihonshu ở Nhật Bản, là một loại đồ uống có cồn truyền thống của Nhật Bản được làm từ gạo lên men. Nó thường được gọi là rượu vang gạo, nhưng nó khác với rượu nho vì nó được ủ chứ không phải lên men. Sake được làm bằng cách kết hợp gạo hấp với nước, koji (một loại nấm biến đổi tinh bột gạo thành đường), men và đôi khi còn có axit lactic. Sake thường có nồng độ cồn từ khoảng 15% đến 20%.

1.2. Ý nghĩa lịch sử và văn hóa của Sake

Sake có một lịch sử lâu dài và phong phú ở Nhật Bản, bắt đầu từ ít nhất là thế kỷ thứ 3 sau Công nguyên. Sake đã là một phần quan trọng của văn hóa và xã hội Nhật Bản trong nhiều thế kỷ và thường được sử dụng trong các nghi lễ tôn giáo và lễ hội. Nó cũng là một đồ uống phổ biến trong các bữa tiệc và thường được phục vụ như một biểu tượng của sự hiếu khách và tình bạn.

Ngoài ý nghĩa văn hóa, Sake đã đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của Nhật Bản. Sản xuất rượu Sake đã là một ngành công nghiệp lớn ở Nhật Bản trong nhiều thế kỷ, và nó vẫn là một phần quan trọng của nền kinh tế đất nước ngày nay.

1.3. Tổng quan về quá trình sản xuất rượu Sake

Quá trình sản xuất rượu Sake là một quy trình phức tạp và đa bước yêu cầu sự chú ý đến chi tiết và thời gian chính xác. Các bước cơ bản trong quá trình sản xuất Sake như sau:

1. Chuẩn bị gạo: Gạo để sản xuất Sake khác với gạo thông thường vì nó có hàm lượng tinh bột cao và hàm lượng protein thấp. Gạo thường được cạo hoặc xay để loại bỏ các lớp bên ngoài, giúp tăng hàm lượng tinh bột. Gạo được rửa sạch và ngâm trong nước trong vài giờ để tăng độ ẩm
2. Nấm Koji: Nấm koji là một loại nấm được sử dụng để biến đổi tinh bột gạo thành đường. Koji được ủ trong một môi trường ấm và ẩm ướt trong khoảng 48 giờ. Sau đó, nó được thêm vào gạo ngâm để tạo ra hỗn hợp koji.
3. Giai đoạn ủ men: Hỗn hợp koji và gạo được đặt vào một thùng ủ cùng với nước và men để bắt đầu quá trình ủ. Trong suốt quá trình này, men và koji tác động lên tinh bột để tạo ra đường và cồn.
4. Quá trình lọc và ép nước: Sau khi quá trình ủ hoàn thành, hỗn hợp gạo, men và nước được lọc ra để tách riêng phần nước và bã. Phần nước được ép ra để tạo ra rượu Sake, trong khi phần bã được sử dụng cho các mục đích khác.
5. Quá trình ủ tiếp theo: Rượu Sake được ủ trong một khoảng thời gian từ 2 đến 12 tháng để tạo ra hương vị và màu sắc tốt nhất.
6. Chưng cất và ủ lại: Sau khi quá trình ủ hoàn tất, rượu Sake được chưng cất và lưu trữ trong các thùng gỗ sồi trước khi đóng chai để phục vụ.

Tóm lại, Sake là một loại đồ uống có cồn truyền thống của Nhật Bản được làm từ gạo lên men, với lịch sử và ý nghĩa văn hóa quan trọng trong xã hội Nhật Bản. Quá trình sản xuất Sake rất phức tạp và đòi hỏi sự tập trung đến chi tiết để tạo ra một loại rượu Sake ngon và chất lượng.

2. Quá trình sản xuất Sake

2.1. Chuẩn bị gạo

Để sản xuất Sake, cần sử dụng gạo Nhật Bản loại tốt nhất, có độ ẩm thấp và được chọn lựa kỹ lưỡng. Trước khi sử dụng, gạo được ngâm trong nước khoảng 1 đến 2 ngày để tăng độ ẩm, giúp các hạt gạo không bị vỡ trong quá trình nghiền. Sau đó, gạo được hấp chín và để nguội trong khoảng 16 giờ.

2.2. Sản xuất Nấm Koji

Nấm Koji là nấm Aspergillus oryzae được sử dụng để biến đổi tinh bột gạo thành đường. Quá trình sản xuất nấm Koji rất quan trọng và phức tạp, và được thực hiện bởi các chuyên gia nấm đào tạo.

Đầu tiên, hạt gạo được phơi khô để loại bỏ độ ẩm, sau đó được xay nhỏ để tạo thành bột gạo. Bột gạo sau đó được trộn với nấm Koji và nước, và được ủ trong khoảng 48 giờ trong một môi trường ấm và ẩm ướt để tạo ra một hỗn hợp koji.

2.3. Chuẩn bị men

Sau khi sản xuất nấm Koji, đến lượt chuẩn bị men. Men được làm từ các loại men đặc biệt được chọn lọc và trộn với nước và đường. Sau khi trộn đều, hỗn hợp này được ủ trong khoảng 2 tuần để tạo ra men chính.

2.4. Sản xuất Moromi

Moromi là quá trình ủ kết hợp các thành phần chính của Sake gồm gạo, nấm Koji và men để tạo ra hỗn hợp Moromi. Hỗn hợp Moromi được đổ vào các thùng ủ lớn và ủ trong khoảng 20 đến 30 ngày. Trong quá trình này, các men và nấm Koji sẽ tác động lên tinh bột trong gạo, tạo ra đường và cồn.

2.5. Ép nước

Sau khi quá trình ủ Moromi hoàn tất, Sake sẽ được ép ra từ hỗn hợp gạo, men và nước. Bằng cách lọc hỗn hợp này, nước sẽ được tách ra khỏi cồn và bã.

2.6. Ủ và đóng chai

Sake được ủ trong thùng gỗ sồi từ 6 tháng đến 3 năm để tạo ra hương vị và màu sắc tốt nhất. Sau đó, Sake được lọc một lần nữa để loại bỏ bất kỳ hạt nào còn sót lại và tinh chế hương vị của nó. Sau đó, Sake được đóng chai và niêm phong để giữ cho nó luôn tươi mới.

Sake được đóng chai trong các loại chai thủy tinh đặc biệt có kích cỡ khác nhau, từ chai nhỏ chứa khoảng 180ml đến chai lớn có thể chứa đến 1,8 lít. Ngoài ra, Sake còn được đóng chai trong các loại bình gốm, bình sứ.

Trong các năm gần đây, công nghệ sản xuất Sake đã được phát triển rất nhiều. Một số nhà máy sản xuất Sake sử dụng các máy móc hiện đại để sản xuất, tuy nhiên, Sake vẫn được sản xuất theo phương pháp truyền thống để giữ vững được hương vị và chất lượng của nó. Sake không chỉ là một loại rượu truyền thống của Nhật Bản mà còn được yêu thích và được thưởng thức trên toàn thế giới.

3. Các loại Sake

3.1. Phân loại dựa trên tỷ lệ lột cám gạo

Sake có thể được phân loại dựa trên tỷ lệ lột cám gạo, tức là phần bỏ đi của hạt gạo để sản xuất rượu. Tỷ lệ lột cám gạo càng cao, rượu càng tinh khiết và có giá trị cao. Tuy nhiên, rượu Sake với tỷ lệ lột cám gạo thấp có hương vị và màu sắc đậm đà hơn.

3.2. Phân loại dựa trên quá trình chưng cất

Sake có thể được phân loại dựa trên quá trình sản xuất. Có hai loại quá trình sản xuất chính, đó là "kimoto" và "yamahai". Quá trình "kimoto" sử dụng vi khuẩn tự nhiên để tạo ra men, trong khi quá trình "yamahai" sử dụng vi khuẩn được phát triển trên một loại men đặc biệt. Quá trình "yamahai" đòi hỏi nhiều thời gian và công sức hơn so với "kimoto", tuy nhiên, nó có thể tạo ra Sake với hương vị đậm đà hơn.

3.3. Các loại Sake phổ biến

·  Junmai: Là loại Sake được sản xuất bằng cách sử dụng nước, gạo, men và không có chất tạo vị nào được thêm vào. Junmai có hương vị đậm đà và có độ cồn cao hơn các loại Sake khác.

·  Ginjo: Là loại Sake được sản xuất bằng cách lột cám gạo một cách cẩn thận và sử dụng men đặc biệt. Ginjo có hương thơm ngọt ngào và vị tươi mát, và thường được uống lạnh.

·  Daiginjo: Là loại Sake được sản xuất bằng cách lột cám gạo rất cẩn thận và sử dụng men đặc biệt. Daiginjo có hương thơm ngọt ngào và vị tươi mát hơn cả Ginjo. Loại Sake này thường được coi là loại Sake cao cấp nhất và có giá cả cao hơn các loại khác.

·  Nigori: Là loại Sake không được lọc hoàn toàn, để lại một phần cám gạo trong rượu. Nigori có hương vị đậm đà và mùi thơm của cám gạo, và thường được uống lạnh.

·  Tokubetsu: Là loại Sake được sản xuất với cách chưng cất đặc biệt và gạo được lột cám rất cẩn thận. Tokubetsu có hương vị đậm đà và tươi mát, thường được uống lạnh hoặc nóng.

·  Namazake: Là loại Sake không được đun sôi, được sản xuất bằng cách sử dụng nước lạnh để dừng quá trình lên men. Namazake có hương vị và mùi thơm nguyên chất của men và gạo, thường được uống lạnh.

·  Koshu: Là loại Sake được ủ trong thùng gỗ trong nhiều năm. Koshu có màu nâu đậm và hương vị phức tạp, thường được uống ấm.

·  Genshu: Là loại Sake không được pha loãng với nước, do đó có độ cồn cao hơn các loại Sake khác. Genshu có hương vị mạnh mẽ và đậm đà, và thường được uống ấm.

Tất cả các loại Sake đều có những đặc điểm riêng và thường được uống trong các dịp đặc biệt hoặc để thưởng thức cùng với các món ăn truyền thống Nhật Bản. Ngoài ra, Sake cũng đã được sử dụng để làm nguyên liệu trong các món ăn và đồ uống khác, giúp tạo ra những hương vị độc đáo và phong phú.

4. Thưởng thức Sake

4.1. Nhiệt độ khi thưởng thức Sake

Nhiệt độ khi thưởng thức Sake rất quan trọng để đảm bảo hương vị và mùi thơm của nó được tối đa hóa. Có ba loại nhiệt độ phổ biến để thưởng thức Sake:

• Lạnh: từ 5 đến 10 độ C.
• Phòng nhiệt độ: từ 15 đến 20 độ C.
• Nóng: từ 30 đến 50 độ C.

Tùy thuộc vào loại Sake, nhiệt độ có thể làm tăng hoặc giảm đi hương vị của rượu.

4.2. Các loại ly, chén, bình rượu để thưởng thức

Sake có nhiều loại chén, ly và bình rượu để thưởng thức, tùy thuộc vào từng loại và truyền thống địa phương. Dưới đây là một số loại thường được sử dụng:

1. Ochoko: Là ly đựng Sake nhỏ, thường được sử dụng để uống Sake lạnh hoặc phòng nhiệt độ.
2. Sakazuki: Là một loại chén tròn và nông, thường được sử dụng để tỏ tình trong văn hóa Nhật Bản. Chén này cũng thường được sử dụng để thưởng thức Sake nóng.
3. Guinomi: Là loại ly đựng Sake nhỏ hơn Ochoko, thường được sử dụng để uống Sake ấm hoặc nóng.
4. Tokkuri: Là bình rượu truyền thống để đựng Sake, thường được sử dụng để phục vụ Sake cho nhiều người cùng lúc.

4.3. Sự kết hợp thức ăn và Sake

Sake thường được kết hợp với các món ăn truyền thống của Nhật Bản, như sushi, sashimi, tempura, udon và soba. Tuy nhiên, Sake cũng có thể được kết hợp với các món ăn khác, bao gồm các món ăn Châu Á và các món ăn phương Tây.

·  Thịt nướng và Sake: Vị nhẹ nhàng và trong sạch của Sake kết hợp tốt với thịt nướng, chẳng hạn như bò, gà hoặc heo. Độ ngọt nhẹ của Sake có thể cân bằng hương vị thịt nướng đậm đà.

·  Hải sản và Sake: Hương vị nhẹ nhàng và hậu vị sảng khoái của Sake khiến nó trở thành một sự kết hợp tuyệt vời với hải sản, chẳng hạn như hàu, tôm và sò điệp. Độ axit trong Sake có thể làm giản hương vị béo ngậy của hải sản.

·  Món cay và Sake: Vị ngọt nhẹ và hương vị thanh thanh của Sake là một sự kết hợp tuyệt vời cho các món cay, chẳng hạn như các món Thái hoặc món Ấn. Độ ngọt nhẹ của Sake có thể cân bằng hương vị cay của các món ăn, trong khi hương vị trong sạch có thể giúp làm sạch miệng.

·  Phô mai và Sake: Sake kết hợp tốt với một số loại phô mai, chẳng hạn như phô mai brie hoặc phô mai dê mềm. Vị nhẹ nhàng và trong sạch của Sake có thể giúp làm giảm hương vị béo ngậy của phô mai.

Khi kết hợp thức ăn với Sake, nên chú ý đến các đặc tính vị, mùi và hương vị của từng loại Sake và thức ăn để tạo ra sự kết hợp hoàn hảo. Ngoài ra, cũng nên chú ý đến nhiệt độ và phong cách thưởng thức Sake để tối đa hóa trải nghiệm khi uống rượu Sake nhé.

5. Ngành công nghiệp và kinh tế Sake

5.1. Ngành công nghiệp Sake tại Nhật Bản

Sake được sản xuất chủ yếu tại Nhật Bản, với hơn 1.000 nhà máy sản xuất Sake và hơn 10.000 nhà máy làm Koji trên khắp đất nước. Ngành công nghiệp Sake tại Nhật Bản đóng góp một phần quan trọng vào nền kinh tế của đất nước. Theo Hiệp hội Sake Nhật Bản, năm 2020, doanh số bán hàng Sake tại Nhật Bản đạt khoảng 1,5 tỷ lít, với doanh thu gần 19 tỷ USD.

5.2. Nhu cầu toàn cầu về Sake

Sake đã trở thành một thức uống được ưa chuộng trên toàn thế giới, và ngày càng được ưa thích ở các nước ngoài Nhật Bản. Trong những năm gần đây, Sake đã xuất khẩu sang nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới, bao gồm Mỹ, châu Âu và Trung Quốc. Theo Tổ chức Xuất khẩu và Xúc tiến Sake Nhật Bản, năm 2020, lượng Sake xuất khẩu đạt hơn 29.000 tấn, với giá trị gần 260 triệu USD.

5.3. Tác động kinh tế của sản xuất và xuất khẩu Sake

Sản xuất và xuất khẩu Sake đóng góp một phần quan trọng vào nền kinh tế Nhật Bản. Nó cung cấp việc làm cho nhiều người và giúp tăng thu nhập cho các khu vực sản xuất. Ngoài ra, Sake cũng góp phần tăng trưởng du lịch tại Nhật, vì nó là một phần không thể thiếu của văn hóa và ẩm thực Nhật Bản. Sake cũng có tác động tích cực đến thương mại và kinh tế toàn cầu, vì nó là một sản phẩm xuất khẩu của Nhật và đã thu hút được sự quan tâm của nhiều người yêu Sake trên toàn thế giới.

6. Kết luận

Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về Sake - một loại rượu truyền thống của Nhật. Chúng ta đã tìm hiểu quy trình sản xuất Sake, các loại Sake phổ biến và cách uống rượu Sake. Chúng ta cũng đã xem xét tầm quan trọng của ngành công nghiệp Sake trong nền kinh tế của Nhật Bản và trên toàn cầu.

Sake không chỉ là một thức uống truyền thống, mà còn là một phần của văn hóa và lối sống Nhật Bản. Sake được sử dụng trong nhiều dịp đặc biệt, như các lễ hội truyền thống và các buổi tiệc, và là một phần không thể thiếu của bữa ăn Nhật. Ngoài ra, Sake cũng đã trở thành một thức uống được ưa thích trên toàn thế giới, và là một phần của ẩm thực quốc tế.

Mặc dù Sake vẫn là một phần quan trọng của văn hóa và kinh tế Nhật Bản, ngành công nghiệp Sake đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Vì nhiều người trẻ hơn ở Nhật Bản không uống Sake như thế hệ trước, nhiều nhà sản xuất đang phát triển các loại Sake mới để thu hút khách hàng trẻ. Ngoài ra, Sake cũng đang trở thành một sản phẩm xuất khẩu quan trọng, và ngành công nghiệp Sake đang tìm cách để mở rộng thị trường và thu hút khách hàng quốc tế. Tuy nhiên, với tình hình kinh tế toàn cầu không ổn định, tương lai của ngành công nghiệp Sake vẫn đang chịu tác động của nhiều yếu tố khác nhau.